Grudzień

Elżbieta Filipek - Uciechów
Funkcję sołtysa Uciechowa w dolnośląskiej gminie Dzierżoniów Elżbieta Filipek pełni od dziewięciu lat. Jest też radną gminną. Jeszcze dwa lata temu prowadziła z mężem Bogdanem dziesięciohektarowe gospodarstwo rolne, które przekazali jednemu z dwóch dorosłych synów. Jest babcią dwóch wnuczek. Opiekuje się też na co dzień swoją obłożnie chorą i przykutą do łóżka wiekową matką. To dzięki jej pomocy Elżbiecie Filipek udawało się łączyć niebywałą aktywność społeczną z prowadzeniem domu i jeszcze pracą w gospodarstwie rolnym. Teraz kiedy opieka nad matką pochłania jej codziennie bardzo dużo czasu, jednoczesna praca w gospodarstwie nie byłaby już możliwa.
W jej sołectwie bardzo dużo się dzieje, bo nie tylko ona, ale i mieszkańcy są niezwykle aktywni. A i władze gminy, powiatu dzierżoniowskiego i województwa samorządowego konsekwentnie i na różne sposoby wspierają tę aktywność.
We wsi działają i współpracują ze sobą i z radą sołecką organizacje pozarządowe: Stowarzyszenie „Uciechów – Moja Wieś”, Koło Gospodyń Wiejskich, Zespół muzyczny „Uciecho-wianki” i Ludowy Klub Sportowy „Koliber Uciechów”. A koordynatorką podejmowanych przez nie akcji i przedsięwzięć jest Elżbieta Filipek. Inicjatywa różnych działań często wychodzi od niesformalizowanych grup i one również uzyskują pomoc od sołectwa a także wsparcie władz gminy. Nic dziwnego, że wartość samych tylko zrealizowanych tzw. twardych inwestycji we wsi jest ogromna; np. w 2018 r. sięgnęła prawie 2,9 mln zł. Także życie kulturalne Uciechowa robi wrażenie.
We wszystkich przedsięwzięciach biorą udział mieszkańcy i lokalni przedsiębiorcy. W ostatnich latach przy ich zaangażowaniu w postaci bezpłatnej robocizny, prac fachowych, darmowego transportu i dzięki pomocy merytorycznej różnych instytucji oraz finansowej z: gminy Dzierżoniów, powiatu dzierżoniowskiego, województwa dolnośląskiego, ze środków unijnych pozyskanych z Urzędu Marszałkowskiego i LGD sołectwo uporządkowało i zagospodarowało przestrzeń publiczną. Złożyło się na to mnóstwo działań i przedsięwzięć. Najważniejszym jest utworzenie „Parku pod uciechowską lipą”. Powstał na terenie dawnego zaniedbanego cmentarza ewangelickiego i jest teraz chlubą i dumą mieszkańców. Najpierw miejscowi liderzy wiejscy opracowali wizję rozwoju Uciechowa, korzystając z doświadczeń i mechanizmów programu odnowy wsi. Potem zaproszeni do współpracy studenci Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu wykonali koncepcję zagospodarowania terenu. Następnie w roku 2013 ze środków konkursu pn. „Przedsięwzięcia promujące idę odnowy wsi”, organizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, została wykonana i zamontowana tablica informacyjna na temat parku. A w dalszej kolejności we współpracy z władzami gminy Dzierżoniów i przy zasileniu środkami z konkursu „Odnowa dolnośląskiej wsi” z budżetu województwa dolnośląskiego powstało oświetlenie parku.
Następnie w latach 2014–2018 dzięki środkom finansowym wygrywanym pięciokrotnie rok po roku w konkursie pt. „Odnowa wsi powiatu” – z budżetu powiatu dzierżoniowskiego – powstało miejsce pamięci w parku, alejki wyłożone granitową kostką, tzw. tęczowa rzeźba, pergola i ogrodzenie frontowe. Uporządkowano też zieleń.
Na niezbędne wydatki związane z zakupem materiałów budowlanych udało się sołectwu pozyskać dotację z Funduszu Regionu Wałbrzyskiego, a lokalni przedsiębiorcy wykonali nieodpłatnie podłączenie prądu do rzeźby, obsadzili pergolę, wykonali klomb i podarowali humus do jego wypełnienia.
Mieszkańcy na czele ze swoją sołtys wykonali wiele prac ziemnych, budowlanych, pielęgnacyjnych i montażowych. Pomagały nawet dzieci, które pomalowały sztachetki do ogrodzenia. Nic dziwnego, że projekt „Park pod uciechowską lipą”, w którego realizację mieszkańcy włożyli tyle pracy, serca i starań, w wyniku których udało im się uzyskać tak wydatną pomoc zewnętrzną – został uznany za najlepszy w województwie w konkursie „Fundusz sołecki – najlepsza inicjatywa”.
Kolejne zagospodarowane miejsce w przestrzeni publicznej to plac w samym centrum wsi, przy skrzyżowaniu głównych ulic; jeszcze niedawno nieestetyczny, bo zaniedbany . W jego miejscu wieś urządziła reprezentacyjny skwerek z pomnikiem poświęconym rodzinom, które zostały przesiedlone na teren wsi po II wojnie światowej.
Została też odbudowana i wyposażona tzw. sala wiejska, znajdująca się w budynku, którego dach zawalił się wiele lat wcześniej. Nie dość, że przedtem długo był w ruinie, to jeszcze służył za składowisko wszelkich niepotrzebnych rzeczy. To z determinacji Elżbiety Filipek sala wiejska została przywrócona do życia. Modernizacja budynku to także efekt pracy mieszkańców oraz zasilenia finansowego gminy i dolnośląskiego województwa samorządowego. Dach sali został bowiem wykonany za pieniądze z budżetu gminy i województwa, które sołectwo pozyskało w konkursie „Odnowa dolnośląskiej wsi” – łącznie ok. 90 tys. zł. A wnętrze odnowili mieszkańcy i lokalni przedsiębiorcy.
Za 45 tys. zł wymienione zostały trybuny i piłko-chwyty oraz zainstalowany kompleksowy monitoring w Centrum Kulturalno-Sportowym w Uciechowie.
W 2018 r. powstała w Uciechowie siłownia plenerowa, plac zabaw i miejsce odpoczynku przy dofinansowaniu kwotą ponad 100 tys. zł ze środków rządowego programu Otwarte Strefy Aktywności.
A we wrześniu 2019 r. zostało uroczyście oddane do użytku małe pole golfowe przy byłej szkole. Jej budynek, poddany w 2018 r. termomodernizacji za kwotę ok. 800 tys. zł, mieści teraz bibliotekę wiejską i jest siedzibą uciechowskich organizacji pozarządowych. Swoje pomieszczenia ma tam też zespół muzyczny „Uciecho-wianki”. Inicjatywa budowy mini-pola golfowego przy budynku wyszła od Stowarzyszenia „Uciechów – Moja Wieś” i sołtyski. Jego członkowie wraz z sołtys opracowali wspólnie projekt i złożyli wniosek o dofinansowanie inwestycji kwotą 50 tys. zł ze środków unijnych PROW w dyspozycji Lokalnej Grupy Działania „Ślężanie”. Uzyskali wnioskowaną kwotę i wykorzystali ją na realizację pomysłu.
Uciechowscy liderzy opracowali też koncepcję przekształcania Uciechowa w wieś tematyczną i zaczęli wspólnie ją realizować trzy lata temu. Sołtyska razem z mieszkańcami opracowała program rozwoju i promocji tego projektu na bazie nazwy miejscowości. Wizerunek swojego Uciechowa kreują teraz – co oczywiste – jako wioskę dobrego humoru. Opracowali i wdrożyli dotychczas grę terenową pn. „Radosny quest w Uciechowie” i ulotkę – przewodnik po terenie tej gry. Wykonane zostały i zamontowane na trasie gry terenowej zestawy tablic na temat: różnych rodzajów uśmiechu, konkursu Order Uśmiechu i jego laureatów, dowcipów, błaznów i ich znaczenia, klaunów, najlepszych polskich kabaretów. Powstała też duża tablica informacyjna o tym, że Uciechów jest wioską tematyczną i co jest motywem przewodnim jej rozwoju. Przeprowadzone zostały warsztaty artystyczne dla dzieci ze sztuki zdobienia papieru oraz kulinarne – nauki wypieku „uśmiechniętych” drożdżowych smakołyków. Odbyły się gry i zabawy z klownem. Wykreowany produkt, który ma się kojarzyć z Uciechowem to „Uśmiechnięte ciasteczko-słoneczko”. Te ciasteczka od pewnego czasu są serwowane na wszystkich możliwych imprezach, nie tylko miejscowych także gminnych i ponadgminnych.
Od 2010 roku cyklicznie odbywają się organizowane przez sołtys wspólnie z innymi miejscowymi liderami tzw. Jesienne uciechy”, które mają na celu aktywizację życiową seniorów. Projekt polega na organizacji wyjazdu starszych osób do ciekawych miejsc we Wrocławiu i Polanicy, do Jura-Parku w Krasiejowie oraz korzystaniu przez nich z bogatej oferty kulturalnej z „wyższej półki”.
Dziesięcioletnią już tradycją cieszy się „Nocny turniej piłki nożnej” – impreza sportowa rozgrywana na pełnowymiarowym i oświetlonym boisku w Uciechowie o puchar wójta, w której biorą udział seniorzy i to nie tylko z sołectwa – z terenu całej gminy. Organizatorami są Klub Sportowy „ Koliber Uciechów” i stowarzyszenie „Uciechów – Moja Wieś”.
Z okazji Dnia Dziecka sołectwo organizuje festyn, podczas którego odbywają się zajęcia prowadzone przez specjalistę z zakresu profilaktyki uzależnienia od alkoholu oraz rozliczne gry i zabawy – zawsze z udziałem klauna, jak na wieś uśmiechu przystało.
Od sześciu lat mieszkańcy spotykają się też podczas święta Trzech Króli, aby wspólnie śpiewać kolędy. Akompaniuje im wówczas na instrumentach muzycznych i śpiewa utalentowana, dziewięcioosobowa, muzykująca rodzina Wszołów z Uciechowa, z której mieszkańcy są bardzo dumni. Z kolei cykliczna „Uciechowska Biesiada” to spotkanie we wsi zespołów folklorystycznych z całego województwa, podczas którego śpiewane są tradycyjne pieśni ludowe i biesiadne. Ściąga ono tłumy słuchaczy z okolicy i z całego regionu.
Od 2013 r. w listopadzie mieszkańcy także wspólnie świętują rocznicę odzyskania niepodległości na uroczystej wieczornicy, podczas której wszyscy wspólnie śpiewają pieśni patriotyczne i odbywają się występy młodzieży szkolnej, mini-koncert zespołu muzycznego „Uciecho-wianki” oraz prelekcja historyka, mieszkańca wsi.
A rok cyklicznych imprez kończy „Uciecha dla pociech”, czyli zabawa sylwestrowa dla dzieci, które wówczas dzięki pomysłowym kostiumom przeistaczają się w postaci z legend i bajek.
W 2019 r. stowarzyszenie „Uciechów – Moja Wieś”, oprócz budowy mini-pola golfowego, przy dofinansowaniu z grantów LGD Ślężanie zrealizowało dwa duże „miękkie” przedsięwzięcia. Jedno z nich to projekt „Zabawa i uśmiech lekarstwem na nudę” o charakterze edukacyjno-artystycznym, w trakcie którego dzieci i osoby powyżej pięćdziesiątego roku życia poznawały tajniki sztuk kuglarskich i cyrkowych. Wspólne warsztaty, mające na celu wzmocnienie oferty wsi tematycznej, przyniosły dzieciom i seniorom wiele radości. Pozwoliły także na zdobycie umiejętności, które zostaną wykorzystane w trakcie różnych przedsięwzięć na terenie Uciechowa – wioski dobrego humoru.
Z kolei projekt „Uciechów – atrakcyjne miejsce na mapie LGD Ślężanie” pozwolił na wykonanie materiałów promocyjnych wsi: puzzli, kubeczków, roll-upu oraz na wydanie folderu. Powstało także śliczne pudełeczko, które będzie opakowaniem dla firmowego ciasteczka, tj. dla „Uciechowskiego słoneczka”.
Sama sołtys jest w zarządzie stowarzyszenia „Uciechów – Moja Wieś” i przez lata była członkinią zespołu muzycznego „Uciecho-wianki”. Ponadto sołectwo wspiera z funduszu sołeckiego działania wszystkich uciechowskich organizacji pozarządowych, a te wszystkie czynniki wpływają na bardzo dobrą współpracę między samymi organizacjami oraz na pogłębianie integracji mieszkańców.
Wieś w 2018 r. rozsławiła gminę zdobywając tytuł „Najpiękniejszej Wsi Dolnośląskiej” i przyjmując potem około tysiąca gości na wielkiej gali, która była podsumowaniem konkursu. Mieszkańcy przy pomocy gminy i Urzędu Marszałkowskiego zorganizowali u siebie tę uroczystość oraz nakarmili uczestników i to nie byle jak, bo lokalnymi przysmakami.
W ostatnich latach Uciechów nie schodzi też z podium dla zwycięzców konkursu „Kreatywne sołectwo” organizowanego przez gminę, a zdobywane nagrody pieniężne przeznacza na następne nowe przedsięwzięcia.
A sołtys Elżbieta Filipek została uhonorowana zaszczytnym tytułem „Sołtys Roku 2018” w konkursie Gazety Sołeckiej i Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, którego uroczysta gala wraz z konferencją poświęconą problemom w rozwoju polskich sołectw odbyła się w Senacie RP w siedzibie parlamentu w Warszawie. Elżbieta Filipek zaprezentowała wtedy dokonania swoje i mieszkańców oraz mechanizmy systematycznego wsparcia gminy i władz samorządowych powiatu i województwa. Bo jest co pokazywać i jest z czego brać przykład.
Joanna Iwanicka

Fot. archiwum sołectwa
Gazeta Sołecka, nr 12(324), str. 6-9

1 Pani sołtys z „Uciecho-wiankami”
2 Park pod uciechowską lipą po uporządkowaniu.
3 Uciechów – wioska dobrego humoru.
4 Skwerek Osadników po rewitalizacji.
5 Kolejne miejsce do integracji – pole do minigolfa.
6 Warsztaty kuglarskie –zabawa i nauka nowych umiejętności.
7 Uciechowska Biesiada – jedna z ważniejszych imprez sołeckich.
8 Reprezentacja wsi na Zmaganiach Sołectw.
9 Stoisko Uciechowa na Dożynkach Gminnych.
10 Uciechów – Najpiękniejsza Wieś Dolnośląska.