Czerwiec 2017

Małgorzata Dąbrowska – Bończa
„W Bończy świat się nie kończy” to projekt zrealizowany przez sołectwo Bończa w gminie Warka na Mazowszu, w którym od sześciu lat sołtyską jest Małgorzata Dąbrowska, świetna organizatorka i liderka tej niewielkiej wioski położonej wśród wareckich sadów. Absolwentka Wydziału Ogrodnictwa Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz Programu Liderzy Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Fundację Szkoła Liderów, z powodzeniem sięga po fundusze zewnętrzne, które jej sołectwo potrafi znakomicie spożytkować przy realizacji bardzo ciekawych i inspirujących projektów. Wspólnie z mieszkańcami umiejętnie wykorzystuje fundusz sołecki na poziomie około 8 tys. zł rocznie, a także dopłaty rolnośrodowiskowe do gruntów wspólnoty wiejskiej, które gromadzone są na koncie wspólnoty tworząc kapitał, po który sołectwo sięga w przypadku większych inwestycji infrastrukturalnych.
– Pani Małgosia ze wszystkich sił mobilizuje ludzi do wspólnej pracy, zaraża entuzjazmem i pomysłami. Wszystko to zmieniło naszą wieś, o której kiedyś mówiono „W Bończy świat się kończy”. Wszyscy wkoło zazdroszczą nam takiej pani Sołtys, bo dzięki Niej w naszej wsi dzieje się tyle fantastycznych rzeczy. Pani Małgosia na mnóstwo planów, które zaprezentowała nam na ostatnim zebraniu sołeckim, a my już wiemy, że nie ma dla Niej rzeczy niemożliwych – napisali o Małgorzacie Dąbrowskiej członkowie Rady Sołeckiej z Bończy. A zaczęło się praktycznie cztery lata temu…
Pierwszy projekt dofinansowany ze środków Programu „Działaj lokalnie VIII” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności (PAFW), zrealizowany w 2014 r., sprowadził się nie tylko do remontu starego budynku hydroforni i jego adaptacji na potrzeby świetlicy wiejskiej (wartość całego projektu – 19 250 zł, dofinansowanie zewnętrzne – 2400 zł). Pomysłowi przyświecała głębsza idea, a mianowicie stworzenie miejsca, które zintegruje mieszkańców Bończy, zachęci ich do wspólnego działania i będzie zapleczem do prowadzenia kolejnych przedsięwzięć przez lokalną wspólnotę. Przyczynkiem do budowania wspólnotowej przynależności do miejsca, w którym żyją mieszkańcy wioski było zwrócenie się ku wspólnej historii Bończy. W projekcie zaplanowano realizację filmu w formie wywiadów z seniorami, którzy opowiadali o minionych dziejach Bończy oraz organizację wystawy fotografii i dokumentów udostępnionych przez mieszkańców. Wtedy też po raz pierwszy w Bończy zorganizowano piknik wiejski z pokazem przygotowanego filmu i wernisażem wystawy starych zdjęć oraz odsłonięciem pamiątkowej tablicy informacyjno-historycznej prezentującej historię tego miejsca. Powodzenie projektu pobudziło ambicję mieszkańców Bończy i sołtys Małgorzaty Dąbrowskiej sięgnięcia po raz drugi po środki finansowe Programu „Działaj Lokalnie” PAFW. W roku 2015 zrealizowali projekt „Najpiękniejsza z(e) wsi” (wartość projektu – 11 650 zł, dofinansowanie zewnętrzne – 1900 zł). Tym razem społeczność Bończy postawiła na udział w aktywnych formach spędzania wolnego czasu w zgodzie z naturą i osobistymi sportowymi pasjami i zainteresowaniami. Osią projektu było stworzenie miejsc do realizacji ambitnych planów oraz poprawa estetyki wsi. Mieszkańcy postanowili odejść od przekazu, że Bończa to tylko miejsce pracy i zwyczajnej ludzkiej egzystencji. Zapragnęli, by ich wioska kojarzyła się również z relaksem i miłym spędzaniem wolnego czasu przez nich samych, a nie tylko przez osoby przyjezdne korzystające z oferty agroturystycznej czy turystyki wiejskiej. Zbudowali boisko do koszykówki, siatkówki i piłki nożnej, przygotowali trasy dla miłośników nordic walkingu, doposażyli świetlicę w urządzenia do fitnessu. Udany piknik wiejski uwieńczył projekt i zachęcił mieszkańców do starań o kolejne dofinansowanie na realizację pomysłów, jak przyjemnie, zdrowo żyć i mieszkać w Bończy. Rok 2016 to „Owoc naszej pasji”, sołeckie przedsięwzięcie, które również dofinansowała w X edycji Programu „Działaj Lokalnie” Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności. Tym razem jego wartość wyniosła 13 250 zł przy dofinansowaniu zewnętrznym 3000 zł.
– To nowe spojrzenie na wieś i jej mieszkańców. Wcześniej działania projektowe miały na celu otwieranie się na działanie, budowanie dumy z lokalnej historii i tworzenie zintegrowanej społeczności. W 2016 r. postanowiono zwrócić uwagę na dziedzictwo kulturowe i historyczne definiujące lokalną społeczność. Wielopokoleniowe tradycje sadownicze zwróciły uwagę ludzi na bogactwo płynące z tych wartości. Projekt „Owoc naszej pasji” pokazał mieszkańcom, że nie tylko żyją z jabłek, ale od pokoleń żyją w sadzie, więc warto ten sad dostrzec i pokazać – wspomina Andrzej Zaręba, dyrektor „Dworku na Długiej” Gminnej Instytucji Kultury w Warce. W Bończy dzięki temu projektowi odbył się cykl warsztatów kulinarnych, podczas których uczestnicy zapoznali się m.in. z oryginalną technologią produkcji cydru, nauczyli się przyrządzać smaczne i dietetyczne dania z jabłek i ich przetworów. W trakcie zajęć dzieci robiły zdjęcia potraw, które znalazły się wraz z przepisami w specjalnie wydanym z tej okazji kalendarzu, ale nie tylko dopingowały dorosłych w trakcie warsztatów. Od dorosłych mieszkańców wioski otrzymały plac zabaw wykonany zgodnie z zaleceniami najmłodszych użytkowników. Finał projektu odbył się 15 sierpnia na pikniku wiejskim.
W 2016 roku Bończa zdobyła jeszcze jeden grant, tym razem z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich – Mazowsze Lokalnie na Sadownicze Centrum Edukacyjne dla dzieci „Szkółka Owocowa”, gdzie jabłko jest głównym bohaterem. Wartość projektu wyniosła 10 400 zł, dofinansowanie zewnętrzne – 5000 zł. Do gospodarstw sadowniczych często przyjeżdżają wycieczki dzieci ze szkół i przedszkoli, więc „Szkółka Owocowa” okazała się bardzo przydatna jako miejsce spotkań. Tu można prowadzić wykłady i zajęcia dydaktyczne, warsztaty, zaprezentować filmy, stąd rozpoczynają się wycieczki do sadów zakończone wspólnym ogniskiem na placu wiejskim. Pani Małgorzata Dąbrowska, działająca również w zawiązanym niedawno lokalnym partnerstwie, wraz z grupą inicjatywną mieszkańców przygotowuje obejmujący teren gminy Warka „Szlak Jabłkowy”, w którym Szkółka Owocowa z Bończy jest jednym z głównych elementów.
Te wszystkie inicjatywy sołtys Małgorzaty Dąbrowskiej i rady sołeckiej wsi Bończa przekute zostały w konkretne inwestycje (plac zabaw, świetlica wiejska, ścieżki rowerowe i spacerowe) wzbogacając przestrzeń publiczną wioski. Ale zdecydowanie większe znaczenie dla społeczności Bończy ma aktywizacja mieszkańców, którzy nie są tylko biernymi odbiorcami konkretnych inwestycji czy wydarzeń. Oni je współrealizują, wdrażają własne pomysły i inicjatywy, a o to na wsi nie zawsze jest łatwo. Pani sołtys potrafi zmobilizować sąsiadów do wspólnej pracy na rzecz ich małej Ojczyzny. W ciągu kilku ostatnich lat nie tylko poprawiła się estetyka wioski, śmieci są pozbierane, w gazonach przy przystankach autobusowych kwitną kwiatki, a trawa jest regularnie wykaszana. Wieś zaczęła aktywizować się, co zaowocowało utworzeniem Klubu Seniora, warsztatami, zajęciami fitness, kursami i nauką języków obcych. Świetlica wiejska uzyskała tytuł Miejsca Przyjaznego Seniorom w konkursie organizowanym na terenie powiatu grójeckiego. Wszystkie działania na rzecz społeczności Bończy są ze sobą powiązane i tworzą spójną całość, w której centrum są ludzie, właśnie dzięki pomysłom i staraniom sołtys Małgorzaty Dąbrowskiej.
Pani Małgorzata nie tylko jako sołtyska angażuje się w sprawy wspólnoty sołeckiej. Aktywnie wspiera życie pobliskiej szkoły podstawowej, gdzie była przewodniczącą rady szkolnej, zajmuje się działalnością parafialną, prowadziła grupę teatralną „Teatr Rodziców”, przywróciła tradycję wykonywania wieńców dożynkowych uświetniających uroczystości kościelne parafii Wrociszew i reprezentujących gminę Warka na dożynkach powiatowych. Współpracuje ze Stowarzyszeniem W.A.R.K.A. promując model wsi i sołtysa zaangażowanego i wychodzącego z inicjatywą do społeczności sołeckiej. Jako dziennikarka lokalnej gazety Kurier Warecki publikuje artykuły, m.in. na temat organizacji seniorskich. Za swoje zaangażowanie na rzecz wsi Bończa i jej mieszkańców, aktywność i ciekawe inicjatywy, budowanie pozytywnych relacji międzyludzkich i pokazanie, że nawet w małej „Bończy świat się nie kończy”, pani sołtys Małgorzata Dąbrowska otrzymała zaszczytny tytuł „Sołtys Roku 2016”.
Grażyna Szady

Fot. archiwum sołectwa
Gazeta Sołecka, Nr 6(294), str. 6-7. 19

1. Mieszkańcy z dumą noszą koszulki z napisem „Made in Bończa”.
2. Stworzenie „Szkółki owocowej” to był strzał w dziesiątkę.
3. „Teatr Rodziców” podczas wystawiania spektaklu.
4. Bończa – sołectwo przyjazne seniorom.
5. Plac zabaw zbudowany zgodnie z życzeniami najmłodszych.
6. Przedświąteczne warsztaty w świetlicy wiejskiej.
7. Marka sołectwa są oczywiście przetwory z jabłek.