• Kliknij
  • Kliknij
  • Zobacz więcej

Więcej pieniędzy niż wynika z ustawy

Drukuj
Przed wejściem w życie ustawy o funduszu sołeckim część gmin wydzielała w swoim budżecie środki do dyspozycji poszczególnych sołectw korzystając z tego, że taką możliwość daje przepis art. 51 ust 3 ustawy o samorządzie gminnym. Bywało nawet, że kwoty przypadające na dane sołectwo były dużo wyższe niż obecnie wynika z wyliczenia na podstawie algorytmu (tj. wzoru) znajdującego się w ustawie o funduszu sołeckim.
 
Na marginesie ten algorytm to:
 
F = ( 2 + Lm/100) x Kb
 
Poszczególne symbole oznaczają:
Lm - liczbę mieszkańców sołectwa według stanu na 30 czerwca roku poprzedzającego rok budżetowy, określoną na podstawie prowadzonego przez gminę zbioru danych stałych mieszkańców, 
Kb - iloraz wykonanych dochodów bieżących danej gminy za rok poprzedzający rok budżetowy o dwa lata oraz liczby mieszkańców zamieszkałych na obszarze danej gminy, (czyli z grubsza rzecz biorąc przypadająca na jednego mieszkańca kwota dochodów bieżących gminy), 
F - wysokość środków przeznaczonych na dane sołectwo, jednak nie więcej niż dziesięciokrotność Kb
 
      Jak wynika z tego wzoru, ustawowa kwota wyliczona na dane sołectwo zależy od liczby mieszkańców danego sołectwa i od zamożności gminy, czyli od uzyskiwanych przez gminę dochodów bieżących m.in. z podatków i opłat lokalnych, z udziału gminy w podatkach państwowych, z opłat z najmu i dzierżawy mienia komunalnego, z subwencji, z grantów unijnych, czyli zależy od bieżących dochodów niemajątkowych gminy. 
      Przy tym wiele z tych rad gmin uchyliło swoje wcześniej uchwalone „stare” zasady prowadzenia gospodarki finansowe, oparte o art. 51 ust 3 ustawy o samorządzie gminnym i teraz korzystają tylko z ustawy o funduszu sołeckim. 
      Dlatego niektóre z nich, zwłaszcza w tych gminach, w których sołectwom przypadały bardzo wysokie kwoty do ich dyspozycji, wyższe niż obecnie z funduszu sołeckiego, chcą zrekompensować sołectwom ów „uszczerbek” spowodowany przejściem na nowy system. Zwłaszcza, że dla gmin w tej sytuacji powrót teraz do starych zasad, ze względu zmienione przepisy ustawy o finansach publicznych, jest bardzo utrudniony (więcej na ten temat napiszemy we wkładce pt. „ABC funduszu sołeckiego”, w nr ... „Gazety Sołeckiej” ). Dlatego bywa, że rady uchwalają teraz wyższe kwoty funduszu sołeckiego niż wynikałoby to z zastosowania algorytmu znajdującego się w ustawie o funduszu sołeckim. 
      Nie jest to jednak częsta praktyka, bo jak wynika z naszego rozeznania rady gmin powstrzymują się od tego kroku z różnych względów. Niektóre nie bardzo wiedzą jakie przyjąć zasady owego zwiększenia środków, ponieważ ustawa tego niestety nie precyzuje. Jest to bowiem spory kłopot wedle jakich zasad zwiększyć te kwoty, aby nie doprowadzić do niesnasek, zwłaszcza, że ustawa o funduszu sołeckim obecnie w gruncie rzeczy premiuje najmniejsze sołectwa pod względem liczby mieszkańców. Trzeba więc zadać sobie fatygę, aby te zasady zostały zaakceptowane przez wszystkie sołectwa, bez względu na ich wielkość i potrzeby. Powinny tez być na tyle uniwersalne, żeby można je było zastosować w kolejnych latach. Inne rady gmin rezygnują ze zwiększenia środków funduszu, gdyż są zawiedzione, że w ślad za tą możliwością nie idzie refundacja z budżetu państwa. 
      A jeszcze inne rady po prostu nie wiedzą, że takie możliwości daje im ustawa o funduszu sołeckim. Tymczasem rady gmin mogą to z powodzeniem robić, ponieważ przepisy ustawy o funduszu sołeckim dają im możliwość zwiększenia środków funduszu ponad wysokość obliczoną według wzoru znajdującego się w ustawie o funduszu sołeckim. Wynika to z przepisu Art. 3. ust. 1.,którego brzmienie jest następujące: „Rada gminy może zwiększyć środki funduszu ponad wysokość obliczoną na podstawie art. 2 ust. 1.” 
      Sprawa ta jednak od początku obowiązywania ustawy o funduszu sołeckim budziła wątpliwości zwłaszcza służb finansowych gmin. Wciąż liczne pytania zadają też sołtysi jak np. to, z którym zwrócił się w sierpniu do naszej redakcji Tomasz Skibicki, sołtys Czachorowa.  W projekcie nowelizacji ustawy o funduszu sołeckim jest zapis, że rada może zwiększyć środki funduszu ponad wysokość obliczona na podstawie algorytmu znajdującego gminy może zwiększyć środki ponad ustawową wysokość. Z tym zapisem rodzi się moje pytanie: Jeśli rada gminy wyrazi zgodę na zwiększenie środków ponad ustawową wysokość, czy otrzyma zwrot zwiększonych wydatków na którą wyraziła zgodę? – zadał pytanie. 
      Na marginesie tej sprawy: analizując konkretne bieżące zastosowanie przepisów ustawowych należy zawsze rozpatrywać obowiązujące przepisy a nie takie, które jeszcze nie zostały zmienione. Bo one nie obowiązują dopóty, dopóki nie przejdą całej „ścieżki legislacyjnej” w Parlamencie. A ta ścieżka zaczyna się od opracowania projektu nowelizacji, zebrania pod nim podpisów (jeśli jest to inicjatywa grupy posłów albo senatorów  jak w przypadku wspomnianego projektu nowelizacji), poprzez formalne zgłoszenie go do laski marszałkowskiej i pracy w komisjach roboczych a skończywszy na podpisaniu nowelizacji przez prezydenta RP. Tak więc opierając się na obecnie obowiązujących przepisach ustawy o funduszu sołeckim należy stwierdzić, że rada gminy może zwiększyć środki funduszu sołeckiego zgodnie przepisami ustawy o funduszu sołeckim. Niestety ustawa przewiduje tylko refundację części kosztów według kwoty obliczonej na podstawie algorytmu zamieszczonego w ustawie. Wynika to z przepisu art. 3 ust. 2 ustawy o funduszu soęłckim, który brzmi: „Zwiększona wysokość środków funduszu nie jest wliczana do wydatków wykonanych w ramach funduszu, od których przysługuje częściowy zwrot na podstawie art. 2 ust. 4.” 
     A to oznacza, że wszystko co jest sołectwu „dane” ponad tę kwotę wyliczoną według algorytmu nie podlega zasadom refundacji. Gmina nie będzie więc mogła liczyć na refundację tej nadprogramowej kwoty, a uzyska zwrot tylko w odniesieniu do wysokości wyliczonej wg algorytmu.

Opr. Ewa Pełnia

Gazeta Sołecka, nr. 9(225), 2011 r., str. 17